Tweet
Từ nhiều năm nay, trong quân đội có một “binh chủng” đặc biệt chuyên khảo sát, thiết kế doanh trại và các công trình kiến trúc phục vụ quốc phòng. Đó là công việc âm thầm, ít người biết đến, đòi hỏi người lính trong mặt trận ấy những đức tính như kiên trì, sáng tạo và ở nhiều tình huống còn phải có lòng dũng cảm, hy sinh nữa...
Toà nhà của Trung tâm nhiệt đới Việt - Nga do Viện Thiết kế (TCHC) thiết kế, được giải thưởng kiến trúc quốc gia năm 1998
Cuối năm 2004 vừa qua, ở Mai Dịch (Từ Liêm, Hà Nội) khánh thành Nhà hát quân đội khang trang, bề thế, Tổng cục Chính trị đã tặng bằng khen về chất lượng thiết kế. Điều thú vị là cũng tại địa điểm này, cách đây tròn 50 năm đã mọc lên công trình nhà hát quân đội đầu tiên (còn gọi là khu Văn công Tổng cục Chính trị) với kiến trúc kiểu mái vòm xây cuốn bằng gạch chỉ đẹp mắt, độc đáo. Ngày đó, sau chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, miền Bắc bước vào xây dựng hòa bình, Quân ủy Trung ương đề ra chủ trương “3 năm rút khỏi nhà dân”, nhiều khu doanh trại chính quy của các quân khu, quân chủng, binh chủng, sư đoàn đã được quy hoạch và xây dựng, thì đây là một trong các “tác phẩm đầu tay” của phòng Thiết kế thuộc Cục Doanh trại, Tổng cục Hậu cần, dưới sự chỉ đạo trực tiếp về chuyên môn của hai kiến trúc sư nổi tiếng là trung tá Hoàng Linh và thiếu tá Trần Văn Năng. Phòng Thiết kế đó chính là đơn vị tiền thân của Viện Thiết kế, Tổng cục Hậu cần, hôm nay.
Riêng tôi có những năm tháng thời chống Mỹ làm việc ở Cục Doanh trại, đã được chứng kiến những việc làm của đồng đội trong công việc khảo sát, thiết kế doanh trại thời chiến. Nhiều công trình còn sử dụng đến ngày nay, trở thành chứng tích lịch sử giàu ý nghĩa giáo dục truyền thống. Ở khu vực ven sông Đà, thuộc Đá Chông (Hà Tây) hiện có khu nhà lưu niệm nơi Bác Hồ và Trung ương từng làm việc nhiều năm do chính những sĩ quan còn rất trẻ của phòng Thiết kế doanh trại buổi đầu đã chủ trì thiết kế, công trình vào loại “tuyệt mật” (năm 1959). Những năm tiếp theo, để hạn chế thiệt hại do máy bay địch oanh tạc, giữ gìn tiềm lực quốc phòng, cấp trên có chủ trương sơ tán các nhà máy quân giới cùng kho tàng quốc phòng vào hang động để tiếp tục sản xuất. Cán bộ, chiến sĩ phòng Thiết kế, chỉ một thời gian ngắn đã lựa chọn, cải tạo được nhiều hang động. Tôi được biết có những hang lớn được thiết kế rất quy mô, có đường ô tô ra vào hai chiều, hệ thống điều hòa nhiệt độ, độ ẩm ở một số kho xây trong hang nhằm bảo quản chu đáo các khí tài quý hiếm. Năm 1979, chiến tranh biên giới Tây-Nam nổ ra, tiếp đến là những năm tháng quân tình nguyện Việt Nam sang giúp bạn khỏi họa diệt chủng, lại có nhiều đoàn cán bộ thiết kế, quy hoạch hay khoan tìm nước ngầm của Viện lên đường. Họ cũng giống như các chiến sĩ bộ binh súng trên tay, chỉ khác là trong ba lô có hồ sơ thiết kế, đi đến những vùng nguy hiểm, bất cứ lúc nào có thể bị phục kích, bom mìn hay bị sốt rét rừng...
Đấy là những chuyện của ngày đã qua. Hôm nay, tôi gặp lại nhiều bạn cũ, phần đông đến tuổi nghỉ hưu hoặc đã chuyển ngành. Trong tâm khảm họ còn tươi rói những ký ức về những ngày gian khổ, sống hết mình vì nhiệm vụ như thế. Vậy là ngành khảo sát, thiết kế xây dựng doanh trại đến ngày 23-1-2005 vừa tròn 50 tuổi.
Người bạn cùng đơn vị, tôi từng gặp ở U Đon, Cam-pu-chia dạo nào, thiếu tá, kiến trúc sư Tạ Trân, nay đã là đại tá và đang đảm nhiệm cương vị Viện trưởng Viện Thiết kế. Điều làm tôi thực sự bất ngờ khi anh dẫn tôi đi thăm một số xưởng thiết kế kiến trúc trực thuộc Viện, toàn bộ việc tính toán, thiết kế ở đây đã tự động hóa. Các máy tính đều cài đặt các chương trình phần mềm chuyên dụng hỗ trợ thiết kế, dự toán, khảo sát địa hình, san nền... Anh Tạ Trân còn cho biết: mọi hợp đồng với khách hàng giờ đây đã được tổ chức triển khai theo các quy trình của hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2000, các đồ án đáp ứng đầy đủ yêu cầu của chủ đầu tư. Đây là một bước chuyển tất yếu nhằm “đi tắt, đón đầu” của các doanh nghiệp khảo sát thiết kế có tiềm lực, có hướng làm ăn lớn và lâu dài ở nước ta. Theo quy định khâu khảo sát, thiết kế thường chỉ bằng 1-2% giá trị toàn công trình, bởi thế giá trả cho sản phẩm “chất xám” do đơn vị tạo ra là thấp hơn nhiều so với sản phẩm của các doanh nghiệp thầu xây lắp. Mấy năm gần đây, cấp trên còn có quy định “tiết kiệm thiết kế phí” nhằm tiết kiệm tối đa cho ngân sách quốc phòng. Với sự nỗ lực, phấn đấu bền bỉ, liên tục những năm bươn chải trong cơ chế thị trường vừa qua, cán bộ, chiến sĩ Viện Thiết kế tuy gặp nhiều khó khăn bước đầu nhưng vẫn trụ vững và ngày càng phát triển. Năm nào đơn vị cũng hoàn thành tốt nhiệm vụ phục vụ quốc phòng và hạch toán có lãi. 2004 là năm thắng lợi toàn diện trong sản xuất, kinh doanh của Viện, các chỉ tiêu chủ yếu đều được hoàn thành vượt mức, như: doanh thu đạt 109,5%, nộp ngân sách 106,6%, lợi nhuận 112,77% thu nhập bình quân 114%...
Ngày nay, đơn vị đã trở thành một cơ quan thiết kế đầu ngành trong quân đội và tạo được uy tín, sự tin cậy về chuyên môn với những bạn bè ngoài quân đội. Nhân ngày truyền thống, đánh dấu nửa thế kỷ tồn tại, phát triển, càng có cơ sở để tự hào tin tưởng vào các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của Viện Thiết kế, Tổng cục Hậu cần, hôm qua và hôm nay!
Hồng Phúc
http://www.quandoinhandan.org.vn/ct/sk_phai.php?id=2107
Toà nhà của Trung tâm nhiệt đới Việt - Nga do Viện Thiết kế (TCHC) thiết kế, được giải thưởng kiến trúc quốc gia năm 1998
Cuối năm 2004 vừa qua, ở Mai Dịch (Từ Liêm, Hà Nội) khánh thành Nhà hát quân đội khang trang, bề thế, Tổng cục Chính trị đã tặng bằng khen về chất lượng thiết kế. Điều thú vị là cũng tại địa điểm này, cách đây tròn 50 năm đã mọc lên công trình nhà hát quân đội đầu tiên (còn gọi là khu Văn công Tổng cục Chính trị) với kiến trúc kiểu mái vòm xây cuốn bằng gạch chỉ đẹp mắt, độc đáo. Ngày đó, sau chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, miền Bắc bước vào xây dựng hòa bình, Quân ủy Trung ương đề ra chủ trương “3 năm rút khỏi nhà dân”, nhiều khu doanh trại chính quy của các quân khu, quân chủng, binh chủng, sư đoàn đã được quy hoạch và xây dựng, thì đây là một trong các “tác phẩm đầu tay” của phòng Thiết kế thuộc Cục Doanh trại, Tổng cục Hậu cần, dưới sự chỉ đạo trực tiếp về chuyên môn của hai kiến trúc sư nổi tiếng là trung tá Hoàng Linh và thiếu tá Trần Văn Năng. Phòng Thiết kế đó chính là đơn vị tiền thân của Viện Thiết kế, Tổng cục Hậu cần, hôm nay.
Riêng tôi có những năm tháng thời chống Mỹ làm việc ở Cục Doanh trại, đã được chứng kiến những việc làm của đồng đội trong công việc khảo sát, thiết kế doanh trại thời chiến. Nhiều công trình còn sử dụng đến ngày nay, trở thành chứng tích lịch sử giàu ý nghĩa giáo dục truyền thống. Ở khu vực ven sông Đà, thuộc Đá Chông (Hà Tây) hiện có khu nhà lưu niệm nơi Bác Hồ và Trung ương từng làm việc nhiều năm do chính những sĩ quan còn rất trẻ của phòng Thiết kế doanh trại buổi đầu đã chủ trì thiết kế, công trình vào loại “tuyệt mật” (năm 1959). Những năm tiếp theo, để hạn chế thiệt hại do máy bay địch oanh tạc, giữ gìn tiềm lực quốc phòng, cấp trên có chủ trương sơ tán các nhà máy quân giới cùng kho tàng quốc phòng vào hang động để tiếp tục sản xuất. Cán bộ, chiến sĩ phòng Thiết kế, chỉ một thời gian ngắn đã lựa chọn, cải tạo được nhiều hang động. Tôi được biết có những hang lớn được thiết kế rất quy mô, có đường ô tô ra vào hai chiều, hệ thống điều hòa nhiệt độ, độ ẩm ở một số kho xây trong hang nhằm bảo quản chu đáo các khí tài quý hiếm. Năm 1979, chiến tranh biên giới Tây-Nam nổ ra, tiếp đến là những năm tháng quân tình nguyện Việt Nam sang giúp bạn khỏi họa diệt chủng, lại có nhiều đoàn cán bộ thiết kế, quy hoạch hay khoan tìm nước ngầm của Viện lên đường. Họ cũng giống như các chiến sĩ bộ binh súng trên tay, chỉ khác là trong ba lô có hồ sơ thiết kế, đi đến những vùng nguy hiểm, bất cứ lúc nào có thể bị phục kích, bom mìn hay bị sốt rét rừng...
Đấy là những chuyện của ngày đã qua. Hôm nay, tôi gặp lại nhiều bạn cũ, phần đông đến tuổi nghỉ hưu hoặc đã chuyển ngành. Trong tâm khảm họ còn tươi rói những ký ức về những ngày gian khổ, sống hết mình vì nhiệm vụ như thế. Vậy là ngành khảo sát, thiết kế xây dựng doanh trại đến ngày 23-1-2005 vừa tròn 50 tuổi.
Người bạn cùng đơn vị, tôi từng gặp ở U Đon, Cam-pu-chia dạo nào, thiếu tá, kiến trúc sư Tạ Trân, nay đã là đại tá và đang đảm nhiệm cương vị Viện trưởng Viện Thiết kế. Điều làm tôi thực sự bất ngờ khi anh dẫn tôi đi thăm một số xưởng thiết kế kiến trúc trực thuộc Viện, toàn bộ việc tính toán, thiết kế ở đây đã tự động hóa. Các máy tính đều cài đặt các chương trình phần mềm chuyên dụng hỗ trợ thiết kế, dự toán, khảo sát địa hình, san nền... Anh Tạ Trân còn cho biết: mọi hợp đồng với khách hàng giờ đây đã được tổ chức triển khai theo các quy trình của hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2000, các đồ án đáp ứng đầy đủ yêu cầu của chủ đầu tư. Đây là một bước chuyển tất yếu nhằm “đi tắt, đón đầu” của các doanh nghiệp khảo sát thiết kế có tiềm lực, có hướng làm ăn lớn và lâu dài ở nước ta. Theo quy định khâu khảo sát, thiết kế thường chỉ bằng 1-2% giá trị toàn công trình, bởi thế giá trả cho sản phẩm “chất xám” do đơn vị tạo ra là thấp hơn nhiều so với sản phẩm của các doanh nghiệp thầu xây lắp. Mấy năm gần đây, cấp trên còn có quy định “tiết kiệm thiết kế phí” nhằm tiết kiệm tối đa cho ngân sách quốc phòng. Với sự nỗ lực, phấn đấu bền bỉ, liên tục những năm bươn chải trong cơ chế thị trường vừa qua, cán bộ, chiến sĩ Viện Thiết kế tuy gặp nhiều khó khăn bước đầu nhưng vẫn trụ vững và ngày càng phát triển. Năm nào đơn vị cũng hoàn thành tốt nhiệm vụ phục vụ quốc phòng và hạch toán có lãi. 2004 là năm thắng lợi toàn diện trong sản xuất, kinh doanh của Viện, các chỉ tiêu chủ yếu đều được hoàn thành vượt mức, như: doanh thu đạt 109,5%, nộp ngân sách 106,6%, lợi nhuận 112,77% thu nhập bình quân 114%...
Ngày nay, đơn vị đã trở thành một cơ quan thiết kế đầu ngành trong quân đội và tạo được uy tín, sự tin cậy về chuyên môn với những bạn bè ngoài quân đội. Nhân ngày truyền thống, đánh dấu nửa thế kỷ tồn tại, phát triển, càng có cơ sở để tự hào tin tưởng vào các thế hệ cán bộ, chiến sĩ của Viện Thiết kế, Tổng cục Hậu cần, hôm qua và hôm nay!
Hồng Phúc
http://www.quandoinhandan.org.vn/ct/sk_phai.php?id=2107