Tweet
Trích: trong buổi giao lưu với GS. TS. Nguyễn Bá Kế
60.Minh Hung:
Tiêu đề: Thiết kế dầm móng là lãng phí vô ích !?
Nội dung : Thưa giáo sư, xin giáo sư cho biết ý kiến bình luận của GS về vấn đề sau: "Tôi thấy các bạn đồng nghiệp tranh luận rất sôi nổI về đề tài này nhưng vẫn chưa ngã ngũ, và cũng chưa có tiêu chuẩn hay tài liệu nào chỉ dẫn việc thiết kế dầm móng. Cũng xin góp vui như sau: 1. Khi nào thì cần có dầm móng ? Trả lờI : khi có ít hơn 3 cọc trong một đài (tiêu chuẩn thiết kế móng cọc). 2. TạI sao cần dầm móng trong trường hợp trên ? Trả lờI : để khống chế chuyển vị xoay của đài cọc ? để chịu momen do tảI trọng lệch tâm từ cột truyền xuống, nhất là khi cột lệch tâm trong các công trình xây chen. 3. Nếu không khống chế chuyển vị xoay của đài cọc thì việc gì xảy ra ? Hầu hết đều trả lờI : để không xuất hiện momen trong cọc vì chúng ta đang thiết kế móng cọc đài thấp dùng cọc BTCT đúc sẵn chỉ chịu tảI thẳng đứng không chịu momen, cọc sẽ bị gãy. (ở đây không đề cập móng cọc đài cao trong các công trình cầu sẽ chịu cả 3 loạI tảI trọng đứng, moment, lực ngang vì các cọc này phảI được thiết kế riêng). Có đúng cọc sẽ bị gãy nếu tảI lệch tâm mà không làm dầm móng hay không ? Tôi nói : không, chẳng khi nào gãy cả ? Tôi xin biện luận như sau: 1. Giả sử : không có dầm móng. tảI trọng thẳng đứng từ cột nằm trên đài có vị trí lệch tâm so vớI tim cọc (1 hoặc 2 tim) một đoạn 0,7m (là khoảng cách ép cọc gần nhất hiện nay đốI với công trình xây chen). TảI trọng chân cột 40T. Cột 20x20cm hoặc 25x25cm. Suy nghĩ thông thường : moment trong cọc = 0.7x40T =28Tm. Gãy cọc !! phảI thiết kế cọc chịu được 28tm hoặc phảI làm dầm móng gánh hết momen này cho cọc. OK, tôi không làm dầm móng mà lạI giả sử cọc được thiết kế để chịu được 28Tm. Vậy cọc tồn tại mà không bị phá hoạI. Tuy nhiên theo định luật 3 newton hay phương trình cân bằng nút đài cọc, nếu cột gây ra cho cọc moment bao nhiêu thì cọc gây ra momen trong cột bấy nhiêu. suy ra cột cũng chịu momen 28Tm, suy ra cột cũng bị gãy (trái giả thiết tồn tạI cột nên có lực dọc)! Vô lý vì : a: nếu không tồn tạI cột thì sao tồn tạI lực dọc và moment. b: với cùng tảI trọng như trên nhưng nếu cột đúng tâm cọc thì cột không gãy. Chả lẽ chỉ vì cột đứng không đúng vị trí ta muốn mà nó bị gãy hay sao ? C. cọc thì tồn tạI còn cột bị gãy. 2. Kết luận thứ nhất: chẳng khi nào cột phát sinh ra moment trong cọc cho dù nó đúng tâm hay lệch tâm. 3. Kết luận thứ 2 : Chúng ta đang thiết kế những dầm móng khủng bố vô cùng lãng phí, chúng ta đang làm lãng phí tài sản của xã hộI (xin các anh, chị thứ lỗI đừng vộI nóng mặt, chỉ là đang giả sử và biện luận thôi). 4. Kết luận thứ 3 : chỉ cần thiết kế dầm móng để chịu moment chân cột đã có sẵn từ bên trên truyền xuống và để giữ cho đài ổn định nếu có lực ngang đã bỏ qua trong tính toán chứ đừng bận tâm đến cột lệch tâm hay không. 5. Kết luận thứ 4 : Vậy cột lệch tâm gây ra điều gì ? phảI chăng nó chỉ làm cho đài làm việc không đúng mục tiêu là truyền đầy đủ lực dọc xuống các cọc một cách đồng đều? và điều này đúng vì nếu có 3 cọc trở lên, sẽ có cọc bị nén nhiều, còn có cọc bị nén ít, thậm trí bị nhổ lên (công thức tính lực dọc tính toán truyền lên đầu cọc). Vậy nếu chỉ có 1 cọc hay 2 cọc thì sao, không truyền xuống đủ thì tảI trọng đứng dư truyền đi đâu, ai chịu ? Trên đây là phần biện luận của tôi. mong các anh, chị tham gia bàn bạc chỉ giáo thêm. Biện luận trên đúng sai ra sao."
Lập luận của bác tôi đọc mãi chẳng hiểu, nhưng đây là một đề tài hay. Tìm tên bác trong danh mục thành viên không thấy. Thực tế đối với các công trình xây chen việc ép cọc lệch tâm là thường xuyên xảy ra, điều đó dẫn đến phải thiết kế những dầm móng khá khủng khiếp. Đâu là sư thật, xin mời mọi người trong diễn đàn tranh luận tiếp.
60.Minh Hung:
Tiêu đề: Thiết kế dầm móng là lãng phí vô ích !?
Nội dung : Thưa giáo sư, xin giáo sư cho biết ý kiến bình luận của GS về vấn đề sau: "Tôi thấy các bạn đồng nghiệp tranh luận rất sôi nổI về đề tài này nhưng vẫn chưa ngã ngũ, và cũng chưa có tiêu chuẩn hay tài liệu nào chỉ dẫn việc thiết kế dầm móng. Cũng xin góp vui như sau: 1. Khi nào thì cần có dầm móng ? Trả lờI : khi có ít hơn 3 cọc trong một đài (tiêu chuẩn thiết kế móng cọc). 2. TạI sao cần dầm móng trong trường hợp trên ? Trả lờI : để khống chế chuyển vị xoay của đài cọc ? để chịu momen do tảI trọng lệch tâm từ cột truyền xuống, nhất là khi cột lệch tâm trong các công trình xây chen. 3. Nếu không khống chế chuyển vị xoay của đài cọc thì việc gì xảy ra ? Hầu hết đều trả lờI : để không xuất hiện momen trong cọc vì chúng ta đang thiết kế móng cọc đài thấp dùng cọc BTCT đúc sẵn chỉ chịu tảI thẳng đứng không chịu momen, cọc sẽ bị gãy. (ở đây không đề cập móng cọc đài cao trong các công trình cầu sẽ chịu cả 3 loạI tảI trọng đứng, moment, lực ngang vì các cọc này phảI được thiết kế riêng). Có đúng cọc sẽ bị gãy nếu tảI lệch tâm mà không làm dầm móng hay không ? Tôi nói : không, chẳng khi nào gãy cả ? Tôi xin biện luận như sau: 1. Giả sử : không có dầm móng. tảI trọng thẳng đứng từ cột nằm trên đài có vị trí lệch tâm so vớI tim cọc (1 hoặc 2 tim) một đoạn 0,7m (là khoảng cách ép cọc gần nhất hiện nay đốI với công trình xây chen). TảI trọng chân cột 40T. Cột 20x20cm hoặc 25x25cm. Suy nghĩ thông thường : moment trong cọc = 0.7x40T =28Tm. Gãy cọc !! phảI thiết kế cọc chịu được 28tm hoặc phảI làm dầm móng gánh hết momen này cho cọc. OK, tôi không làm dầm móng mà lạI giả sử cọc được thiết kế để chịu được 28Tm. Vậy cọc tồn tại mà không bị phá hoạI. Tuy nhiên theo định luật 3 newton hay phương trình cân bằng nút đài cọc, nếu cột gây ra cho cọc moment bao nhiêu thì cọc gây ra momen trong cột bấy nhiêu. suy ra cột cũng chịu momen 28Tm, suy ra cột cũng bị gãy (trái giả thiết tồn tạI cột nên có lực dọc)! Vô lý vì : a: nếu không tồn tạI cột thì sao tồn tạI lực dọc và moment. b: với cùng tảI trọng như trên nhưng nếu cột đúng tâm cọc thì cột không gãy. Chả lẽ chỉ vì cột đứng không đúng vị trí ta muốn mà nó bị gãy hay sao ? C. cọc thì tồn tạI còn cột bị gãy. 2. Kết luận thứ nhất: chẳng khi nào cột phát sinh ra moment trong cọc cho dù nó đúng tâm hay lệch tâm. 3. Kết luận thứ 2 : Chúng ta đang thiết kế những dầm móng khủng bố vô cùng lãng phí, chúng ta đang làm lãng phí tài sản của xã hộI (xin các anh, chị thứ lỗI đừng vộI nóng mặt, chỉ là đang giả sử và biện luận thôi). 4. Kết luận thứ 3 : chỉ cần thiết kế dầm móng để chịu moment chân cột đã có sẵn từ bên trên truyền xuống và để giữ cho đài ổn định nếu có lực ngang đã bỏ qua trong tính toán chứ đừng bận tâm đến cột lệch tâm hay không. 5. Kết luận thứ 4 : Vậy cột lệch tâm gây ra điều gì ? phảI chăng nó chỉ làm cho đài làm việc không đúng mục tiêu là truyền đầy đủ lực dọc xuống các cọc một cách đồng đều? và điều này đúng vì nếu có 3 cọc trở lên, sẽ có cọc bị nén nhiều, còn có cọc bị nén ít, thậm trí bị nhổ lên (công thức tính lực dọc tính toán truyền lên đầu cọc). Vậy nếu chỉ có 1 cọc hay 2 cọc thì sao, không truyền xuống đủ thì tảI trọng đứng dư truyền đi đâu, ai chịu ? Trên đây là phần biện luận của tôi. mong các anh, chị tham gia bàn bạc chỉ giáo thêm. Biện luận trên đúng sai ra sao."
Lập luận của bác tôi đọc mãi chẳng hiểu, nhưng đây là một đề tài hay. Tìm tên bác trong danh mục thành viên không thấy. Thực tế đối với các công trình xây chen việc ép cọc lệch tâm là thường xuyên xảy ra, điều đó dẫn đến phải thiết kế những dầm móng khá khủng khiếp. Đâu là sư thật, xin mời mọi người trong diễn đàn tranh luận tiếp.