Chủ Nhật, 13/03/2005, 15:56 (GMT+7)
Thực tế khó tin ở nhiều dự án:
Kỹ sư giám sát... nhưng không biết giám sát!
TTCN - Từ vụ phát hiện tòa nhà A2 tại Hà Nội bị “rút ruột”, dư luận đang đặt vấn đề: tại TP.HCM rất nhiều chung cư cao tầng đã được xây dựng trong thời gian qua, vậy việc thi công, kiểm tra chất lượng được thực hiện ra sao?
Trao đổi với kỹ sư HOÀNG ĐÔN DŨNG - giám đốc Công ty Kiểm định Xây dựng Sài Gòn (thuộc Sở Xây dựng TP.HCM).
* Công tác kiểm định chất lượng các chung cư trên địa bàn TP.HCM vừa qua được thực hiện ra sao? Có thông tin cho rằng các dự án đều chưa được kiểm định chất lượng trước khi đưa vào sử dụng?
- Việc kiểm định chất lượng an toàn đối với dự án chung cư rất quan trọng. Không thể nói là không qua kiểm định chất lượng trước khi đưa vào sử dụng. Trước nay việc quản lý chất lượng đều được thực hiện theo qui định. Tùy theo qui mô dự án mà cấp quản lý chất lượng khác nhau như Bộ Xây dựng, UBND TP hoặc cấp sở, quận huyện... Đối với đơn vị giám sát, thi công, chủ đầu tư kiểm tra thường xuyên, liên tục và có hệ thống, thể hiện qua hồ sơ nghiệm thu. Với cơ quan quản lý nhà nước kiểm tra chất lượng qua từng giai đoạn và khi đưa công trình vào sử dụng. Trường hợp trên hồ sơ thể hiện không đúng thực tế thì khi xảy ra sự cố, đơn vị giám sát, thi công sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Tháng hai vừa qua nghị định 209 của Thủ tướng Chính phủ về quản lý đầu tư và xây dựng được ban hành. Trước đó, cuối năm 2004 Chính phủ cũng ban hành nghị định 16 về quản lý chất lượng. Các qui định này theo hướng phân cấp cho các đơn vị chuyên môn cấp dưới thực hiện, xã hội hóa công tác quản lý chất lượng. Điều này sẽ nâng cao hơn trách nhiệm của các đơn vị thực hiện. Khi kiểm định chất lượng, đơn vị kiểm định phải có tư cách độc lập, thể hiện sự khách quan.
* Là đơn vị tham gia kiểm định nhiều công trình chung cư trên địa bàn TP, ông đánh giá ra sao về chất lượng các chung cư xây dựng thời gian gần đây?
- Các công trình xây dựng gần đây mà chúng tôi tham gia kiểm định cho thấy: hệ thống kết cấu nói chung không có vấn đề, có thể yên tâm. Nhưng đa số các công trình có một vài chi tiết chưa hoàn hảo như hệ thống thoát nước không đảm bảo chất lượng, công trình bị thấm dột...
Về lâu dài, các yếu tố này cũng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng công trình. Những công trình này phần lớn liên quan đến công trình có giá trị thấp (chủ yếu là các dự án tái định cư). Do giá thấp nên không thể đầu tư vật liệu có chất lượng cao. Điều này ít xảy ra đối với các dự án kinh doanh và các dự án đầu tư của nước ngoài.
* Có ý kiến cho rằng một số công trình sử dụng ngân sách nhà nước khi lập dự án đã đẩy vốn đầu tư lên cao, sau này nếu có “rút ruột” bớt thì chất lượng công trình vẫn đảm bảo?
- Điều này tôi không tin, nếu có rất hiếm hoi. Bởi vốn đầu tư các dự án phải thông qua Bộ Kế hoạch - đầu tư hoặc các sở kế hoạch - đầu tư thẩm định, phê duyệt. Nếu đơn vị thi công, giám sát cố tình “rút ruột” công trình thì không nhất thiết phải vốn ít hay nhiều.
* Còn chuyện vốn dự án phát sinh, thường xuyên phải điều chỉnh tăng?
- Có trường hợp dự án phải điều chỉnh tăng nhưng cũng có trường hợp điều chỉnh giảm. Việc điều chỉnh này một phần do thiếu kinh nghiệm trong tính toán của các đơn vị lập dự án nhưng cũng có trường hợp do giá vật tư tăng lên hoặc thay đổi thiết kế, thay đổi công nghệ nên phải điều chỉnh. Quan trọng là việc điều chỉnh phải đúng qui định, được sự chấp thuận của các cơ quan có thẩm quyền.
* Ông có nhận thấy một thực tế khó chấp nhận ở một số dự án hiện nay: nhiều cán bộ tham gia giám sát công trình nhưng không biết giám sát nội dung gì?
- Đúng. Điều này diễn ra ở một số dự án. Tuy nhiên, mức độ thế nào thì tôi không thể đánh giá được vì riêng TP.HCM có hàng trăm đơn vị tham gia giám sát. Một số đơn vị giám sát có nhân viên ký hợp đồng chính thức nhưng một số lại sử dụng cộng tác viên. Do thiếu kinh nghiệm, không đủ năng lực nên mang tiếng giám sát nhưng thật ra chỉ nhìn người khác làm là chính. Tình trạng này không thể chấp nhận và để kéo dài được. Các đơn vị kiểm định độc lập một khi được thành lập sẽ góp phần khắc phục tình trạng này.
Theo qui định mới đây, người giám sát dự án phải có chứng chỉ giám sát, có ít nhất năm năm kinh nghiệm trong ngành xây dựng. Qui định cũng nêu rõ ở mức nào cần giám sát chuyên ngành được phép nghiệm thu, mức nào cần tư vấn giám sát trưởng được nghiệm thu.
* Theo ông, công tác giám sát hiện nay còn điều gì bất cập, làm sao để việc giám sát đảm bảo chất lượng?
- Trước hết là giám sát phải có năng lực, được đào tạo trong nhà trường, trong thực tiễn. Riêng mối quan hệ giữa các cơ quan giám sát, thi công, chủ đầu tư... phải khách quan, độc lập nhau, tránh tình trạng “vừa đá bóng vừa thổi còi” như trước đây. Điều kiện quan trọng còn là liên quan đến vấn đề đạo đức, lương tâm của mỗi người.
Về hình thức chế tài, tôi cho rằng các đơn vị giám sát, thi công phải mua bảo hiểm công trình. Bởi thực tế năng lực của một đơn vị tư vấn không thể gánh nổi việc đền bù nếu sự cố xảy ra đối với các công trình lớn. Mặt khác, chi phí tư vấn giám sát cần nâng lên (hiện tối đa chỉ khoảng 1,1% chi phí đầu tư công trình). Do chi phí thấp, nhiều kỹ sư tư vấn giám sát phải “ôm” nhiều công trình cùng lúc, khó tập trung năng lực cho một công trình. Chi phí thấp cũng dễ dẫn đến tình trạng tiêu cực, móc nối với thi công, cắt xén vật tư như đã xảy ra thời gian qua.
Một tiến sĩ giảng dạy tại Đại học Kiến trúc TP.HCM:
Công trình chất lượng phải đảm bảo các yếu tố: Không võng, nghiêng, lún, nựt Trong việc xây dựng chung cư thì tiêu chí móng cọc là quan trọng nhất, ảnh hưởng lớn đến chất lượng công trình. Thông thường tuổi thọ pháp lý của công trình là 60 năm nhưng hiện nay rất nhiều công trình không đảm bảo hết tuổi thọ do chất lượng không đảm bảo như thiết kế, chất lượng vật liệu, kết cấu không đảm bảo.
Tiêu chí đánh giá một công trình chung cư đảm bảo chất lượng phải đạt các yếu tố: không võng, nghiêng, lún, nứt. Công trình đảm bảo các tiêu chí này thì đạt 70% chất lượng, 30% còn lại phụ thuộc vào nền nhà, cách làm nội thất…
Trong công trình, khâu giám sát rất quan trọng. Nhưng thực tế ở nhiều dự án, kỹ sư giám sát nhưng không biết giám sát nội dung gì. Tôi nêu một ví dụ đơn giản, trước khi lấp móng, giám sát phải kiểm tra lượng thép có đủ không mới đổ bêtông nhưng nhiều giám sát đã bỏ qua khâu này. Thực tế có một số cán bộ giám sát giỏi nhưng thiếu kinh nghiệm thực tế thì chuyện qua mặt của đơn vị thi công là rất dễ dàng. Mỗi công trình có một thời điểm thi công rất quan trọng. Nhưng lúc đó thì bên thi công lại rủ giám sát đi uống cà phê thì coi như thua.
P.P.H. ghi
PHÚC HUY thực hiện
Thực tế khó tin ở nhiều dự án:
Kỹ sư giám sát... nhưng không biết giám sát!
TTCN - Từ vụ phát hiện tòa nhà A2 tại Hà Nội bị “rút ruột”, dư luận đang đặt vấn đề: tại TP.HCM rất nhiều chung cư cao tầng đã được xây dựng trong thời gian qua, vậy việc thi công, kiểm tra chất lượng được thực hiện ra sao?
Trao đổi với kỹ sư HOÀNG ĐÔN DŨNG - giám đốc Công ty Kiểm định Xây dựng Sài Gòn (thuộc Sở Xây dựng TP.HCM).
* Công tác kiểm định chất lượng các chung cư trên địa bàn TP.HCM vừa qua được thực hiện ra sao? Có thông tin cho rằng các dự án đều chưa được kiểm định chất lượng trước khi đưa vào sử dụng?
- Việc kiểm định chất lượng an toàn đối với dự án chung cư rất quan trọng. Không thể nói là không qua kiểm định chất lượng trước khi đưa vào sử dụng. Trước nay việc quản lý chất lượng đều được thực hiện theo qui định. Tùy theo qui mô dự án mà cấp quản lý chất lượng khác nhau như Bộ Xây dựng, UBND TP hoặc cấp sở, quận huyện... Đối với đơn vị giám sát, thi công, chủ đầu tư kiểm tra thường xuyên, liên tục và có hệ thống, thể hiện qua hồ sơ nghiệm thu. Với cơ quan quản lý nhà nước kiểm tra chất lượng qua từng giai đoạn và khi đưa công trình vào sử dụng. Trường hợp trên hồ sơ thể hiện không đúng thực tế thì khi xảy ra sự cố, đơn vị giám sát, thi công sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Tháng hai vừa qua nghị định 209 của Thủ tướng Chính phủ về quản lý đầu tư và xây dựng được ban hành. Trước đó, cuối năm 2004 Chính phủ cũng ban hành nghị định 16 về quản lý chất lượng. Các qui định này theo hướng phân cấp cho các đơn vị chuyên môn cấp dưới thực hiện, xã hội hóa công tác quản lý chất lượng. Điều này sẽ nâng cao hơn trách nhiệm của các đơn vị thực hiện. Khi kiểm định chất lượng, đơn vị kiểm định phải có tư cách độc lập, thể hiện sự khách quan.
* Là đơn vị tham gia kiểm định nhiều công trình chung cư trên địa bàn TP, ông đánh giá ra sao về chất lượng các chung cư xây dựng thời gian gần đây?
- Các công trình xây dựng gần đây mà chúng tôi tham gia kiểm định cho thấy: hệ thống kết cấu nói chung không có vấn đề, có thể yên tâm. Nhưng đa số các công trình có một vài chi tiết chưa hoàn hảo như hệ thống thoát nước không đảm bảo chất lượng, công trình bị thấm dột...
Về lâu dài, các yếu tố này cũng sẽ ảnh hưởng đến chất lượng công trình. Những công trình này phần lớn liên quan đến công trình có giá trị thấp (chủ yếu là các dự án tái định cư). Do giá thấp nên không thể đầu tư vật liệu có chất lượng cao. Điều này ít xảy ra đối với các dự án kinh doanh và các dự án đầu tư của nước ngoài.
* Có ý kiến cho rằng một số công trình sử dụng ngân sách nhà nước khi lập dự án đã đẩy vốn đầu tư lên cao, sau này nếu có “rút ruột” bớt thì chất lượng công trình vẫn đảm bảo?
- Điều này tôi không tin, nếu có rất hiếm hoi. Bởi vốn đầu tư các dự án phải thông qua Bộ Kế hoạch - đầu tư hoặc các sở kế hoạch - đầu tư thẩm định, phê duyệt. Nếu đơn vị thi công, giám sát cố tình “rút ruột” công trình thì không nhất thiết phải vốn ít hay nhiều.
* Còn chuyện vốn dự án phát sinh, thường xuyên phải điều chỉnh tăng?
- Có trường hợp dự án phải điều chỉnh tăng nhưng cũng có trường hợp điều chỉnh giảm. Việc điều chỉnh này một phần do thiếu kinh nghiệm trong tính toán của các đơn vị lập dự án nhưng cũng có trường hợp do giá vật tư tăng lên hoặc thay đổi thiết kế, thay đổi công nghệ nên phải điều chỉnh. Quan trọng là việc điều chỉnh phải đúng qui định, được sự chấp thuận của các cơ quan có thẩm quyền.
* Ông có nhận thấy một thực tế khó chấp nhận ở một số dự án hiện nay: nhiều cán bộ tham gia giám sát công trình nhưng không biết giám sát nội dung gì?
- Đúng. Điều này diễn ra ở một số dự án. Tuy nhiên, mức độ thế nào thì tôi không thể đánh giá được vì riêng TP.HCM có hàng trăm đơn vị tham gia giám sát. Một số đơn vị giám sát có nhân viên ký hợp đồng chính thức nhưng một số lại sử dụng cộng tác viên. Do thiếu kinh nghiệm, không đủ năng lực nên mang tiếng giám sát nhưng thật ra chỉ nhìn người khác làm là chính. Tình trạng này không thể chấp nhận và để kéo dài được. Các đơn vị kiểm định độc lập một khi được thành lập sẽ góp phần khắc phục tình trạng này.
Theo qui định mới đây, người giám sát dự án phải có chứng chỉ giám sát, có ít nhất năm năm kinh nghiệm trong ngành xây dựng. Qui định cũng nêu rõ ở mức nào cần giám sát chuyên ngành được phép nghiệm thu, mức nào cần tư vấn giám sát trưởng được nghiệm thu.
* Theo ông, công tác giám sát hiện nay còn điều gì bất cập, làm sao để việc giám sát đảm bảo chất lượng?
- Trước hết là giám sát phải có năng lực, được đào tạo trong nhà trường, trong thực tiễn. Riêng mối quan hệ giữa các cơ quan giám sát, thi công, chủ đầu tư... phải khách quan, độc lập nhau, tránh tình trạng “vừa đá bóng vừa thổi còi” như trước đây. Điều kiện quan trọng còn là liên quan đến vấn đề đạo đức, lương tâm của mỗi người.
Về hình thức chế tài, tôi cho rằng các đơn vị giám sát, thi công phải mua bảo hiểm công trình. Bởi thực tế năng lực của một đơn vị tư vấn không thể gánh nổi việc đền bù nếu sự cố xảy ra đối với các công trình lớn. Mặt khác, chi phí tư vấn giám sát cần nâng lên (hiện tối đa chỉ khoảng 1,1% chi phí đầu tư công trình). Do chi phí thấp, nhiều kỹ sư tư vấn giám sát phải “ôm” nhiều công trình cùng lúc, khó tập trung năng lực cho một công trình. Chi phí thấp cũng dễ dẫn đến tình trạng tiêu cực, móc nối với thi công, cắt xén vật tư như đã xảy ra thời gian qua.
Một tiến sĩ giảng dạy tại Đại học Kiến trúc TP.HCM:
Công trình chất lượng phải đảm bảo các yếu tố: Không võng, nghiêng, lún, nựt Trong việc xây dựng chung cư thì tiêu chí móng cọc là quan trọng nhất, ảnh hưởng lớn đến chất lượng công trình. Thông thường tuổi thọ pháp lý của công trình là 60 năm nhưng hiện nay rất nhiều công trình không đảm bảo hết tuổi thọ do chất lượng không đảm bảo như thiết kế, chất lượng vật liệu, kết cấu không đảm bảo.
Tiêu chí đánh giá một công trình chung cư đảm bảo chất lượng phải đạt các yếu tố: không võng, nghiêng, lún, nứt. Công trình đảm bảo các tiêu chí này thì đạt 70% chất lượng, 30% còn lại phụ thuộc vào nền nhà, cách làm nội thất…
Trong công trình, khâu giám sát rất quan trọng. Nhưng thực tế ở nhiều dự án, kỹ sư giám sát nhưng không biết giám sát nội dung gì. Tôi nêu một ví dụ đơn giản, trước khi lấp móng, giám sát phải kiểm tra lượng thép có đủ không mới đổ bêtông nhưng nhiều giám sát đã bỏ qua khâu này. Thực tế có một số cán bộ giám sát giỏi nhưng thiếu kinh nghiệm thực tế thì chuyện qua mặt của đơn vị thi công là rất dễ dàng. Mỗi công trình có một thời điểm thi công rất quan trọng. Nhưng lúc đó thì bên thi công lại rủ giám sát đi uống cà phê thì coi như thua.
P.P.H. ghi
PHÚC HUY thực hiện
Ghi chú