Thất thoát trong xây dựng cơ bản

Như chúng ta đã biết tình trạng thất thoát, lãng phí trong xây dựng cơ bản được đề cập rất nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng trong thời gian qua, đó cũng là vấn đề có tính thời sự của các cấp lãnh đạo hiện nay. Tuy nhiên có một vấn đề chưa được rõ ràng trong việc xác định mức độ thất thoát lãng phí trong xây dựng cơ bản. Trong thực tế việc xác định chính xác tỷ lệ thất thoát lãng phí trong xây dựng cơ bản là rất khó khăn. Việc định nghĩa "thất thoát lãng phí" vẫn chưa thống nhất. Ngay cả giữa những cán bộ lãnh đạo cao cấp của ngành xây dựng vẫn chưa có sự thống nhất thế nào là thất thoát, lãng phí. Như vậy để xác định được tỷ lệ thất thoát, lãng phí trong xây dựng cơ bản là bao nhiêu thì trước tiên phải làm rõ khái niệm "thất thoát, lãng phí".<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-comfficeffice" /><o></o>

<o></o>

Tiếp theo phải xác định các nguyên nhân gây ra thất thoát, lãng phí. Cũng cần phải hiểu rõ là việc thất thoát này do nhiều yấu tố gây ra chứ không phải do tham ô, bớt xén vật tư. trên các báo chí, khi đăng tải các công trình thất thoát lãng phí thì người đọc khi đọc báo điều có cảm giác là thất thoát là do nhà thầu làm ăn gian dối, bớt xén vật tư. Điều đó chỉ đúng một phần chứ không phải là tất cả. Có một thực tế mà người ngoài ngành xây dựng không hiểu cho là thất thoát lãng phí nhưng thực tế là không đúng như vậy. ví dụ công trình A khi lập báo cáo khả thi thì tổng mức đầu tư đựoc duyệt là 100tỷ nhưng sau khi thi công thì quyết toán là 120tỷ, như vậy thì ở đây có thất thoát, lãng phí hay không? Tôi nghĩ theo các nhà báo (kể cả các vị lãnh đạo nhà nước)là có. Điều này thì cũng có cơ sở vì theo các nghị định về quản lý đầu tư và xây dựng cơ bản thì tổng dự toán phải nhỏ hơn tổng mức đầu tư được phê duyệt. Thực tế thì tình trạng trên rất phổ biến vì rất nhiều nguyên nhân có thể do chủ đầu tư, thiết kế, thi công hoặc do thị trường biến động.... như vậy thì ai sẽ là người chịu trách nhiệm về vấn đề này?<o></o>

<o></o>

Theo hiểu biết của bản thân tôi thì chúng ta chưa có đủ cơ sở pháp lý để quy trách nhiệm thuộc về ai. Đa số các công trình khi phát hiện ra chỉ xử lý được phần ngọn, đa phần xử lý các đơn vị thi công, rất ít trường hợp xử lý các chủ đầu tư, tư vấn thiết kế. Các sai phạm của chủ đầu tư, tư vấn thiết kế thường gây ra hậu quả lớn hơn nhiều các sai phạm của đơn vị thi công nhưng ít được xem xét, cho nên tình tình trạng thất thoát lãng phí trong xây dựng cơ bản vẫn còn rất nhiều.<o></o>

<o></o>

Gần đây nhất là công trình nhà thi đấu Phú Thọ giá trị thanh toán gần gấp 3 lần giá trị được phê duyệt ban đầu thì trách nhiệm của ban quản lý dự án được xem xét như thế nào? Ở đây do tư vấn thiết kế yếu kém hay do năng lực của chủ đầu tư? theo tôi có thể có cả hai, có thể TVTK không tiên liệu được hết tình hình biến động của giá cả trên thị trường, cũng có thể do yêu cầu của chủ đầu tư thay đổi thiết kế quá nhiều làm giá thành xây lắp tăng lên. Ở đây còn một nguyên nhân làm tăng giá trị xây lắp là thời gian thi công bị gián đoạn quá lâu, nguyên nhân này thì ai chịu trách nhiệm? Còn việc xây lắp qua nhiều thầu phụ dẫn đến tăng giá trị công trình như các báo chí đã đăng tải là không chính xác. Vì công trình đã qua đấu thầu thì giá trị thanh toán là giá trị trong hợp đồng giao nhận thầu chứ không vì qua nhiều thầu phụ thì giá trị tăng lên (luật xây dựng cũng không ngăn cấm Thầu chính có nhiều Thầu phụ). Những công trình phức tạp thì có nhiều thầu phụ là chuyện bình thường (ở đây tôi không đề cập có sự thỏa thuận giữa chủ đầu tư và nhầ thầu chính để nâng giá trị công trình).<o></o>

<o></o>

Trên đây là một số suy nghĩ của bản thân tôi đúc kết được qua quá trình công tác trong ngành xây dựng. Mong mọi người cho biết ý kiến của mình về định nghĩa “thất thoát, lãng phí trong xây dựng cơ bản” để làm rõ hơn vấn đề này, ngoài ra cũng để xem mình có nằm trong phạm vi đó hay không. Hiện nay ngành xây dựng chúng tai đang bị tai tiếng rất nhiều, thú thật thì tôi cũng cảm thấy khó chịu khi hàng ngày phải đọc các bài báo về tiêu cực của ngành mình. Không biết có ai có cùng suy nghĩ với tôi hay không? nếu có hãy cùng chia sẻ để làm rõ hơn vấn đề này.

Thanhson nói có lý lắm,chẳng ai đọc mà không đau xót cả. Có làm trong ngành thì mới biết chúng ta còn bị áp bức đủ bề "Trên đe dưới búa". Ngành ngoài thì tưởng chúng ta ở ngành xây dựng là "cướp được của thiên hạ" ấy, cũng làm việc vất vả lắm,nhất là các bác thiết kế và thi công. Chúng tôi làm thiết kế cũng tương đối lâu năm, có trách nhiệm, lòng yêu nghề trong công việc, song vẫn nhiều lúc bị những "thằng non choẹt" hoặc những "vị" không biết gì về xây dựng hạch sách này nọ.
Thỉnh thoảng thông tin trên mặt báo về những vụ thất thoát lãng phí, tham ô liên quan đến ngành xây dựng của chúng ta. Có những vụ thì chỉ là "tai nạn" nghề nghiệp thôi, có những vụ thì mình ngĩ tại sao không công an không bắt chúng sớm hơn mà để tham ô nhiều thế rồi mới bắt .

He he Vẫn phải cười thôi... Như bác tuananh nói "lao động là vinh quang" kể cả bị nhiều CĐT quỵt thiết kế phí (đã ít lại còn bị quỵt).

Thất thoát lãng phí: Phải bắt đầu từ quy hoạch và chủ trương đầu tư

Nhận dạng lãng phí, thất thoát
Phân tích hàng loạt công trình xây dựng trong những năm vừa qua, thấy rằng từ khâu chuẩn bị đến việc thực hiện đều xảy ra lãng phí, thất thoát. Trong giai đoạn thực hiện đầu tư, do khảo sát, thiết kế sơ sài, không chuẩn xác dẫn đến phải điều chỉnh, sửa đổi thiết kế, phải kéo dài thời gian thi công, ví dụ: Chiều cao sóng trong thiết kế cầu cảng Nhà máy ximăng Nghi Sơn, đường ống dẫn khí Nam Côn Sơn, móng một số cầu của dự án thoát nước Hà Nội, công trình Nhà văn hoá huyện Đạ Tẻh (Lâm Đồng) phải bỏ thêm 1,5 tỉ đồng để khắc phục sự cố; địa chất nền móng cầu Non Nước (Ninh Bình) phát hiện thêm tầng hang caster dưới một số trụ cầu làm chi phí tăng 1tỉ đồng so với giá bỏ thầu v.v...
Các công trình lãng phí do thiết kế không chuẩn điển hình là: Nhà hát Chèo Kim Mã, cầu Hoàng Long vượt sông Mã, khung nhà ga T1 sân bay quốc tế Nội Bài, tháp trao đổi nhiệt Nhà máy ximăng Hoàng Mai, sự cố đường ống áp lực số 1 Thủy điện Trị An v.v... Trong số 31 dự án được thanh tra, kiểm tra thì 40% dự án có sai sót ở khâu thiết kế; riêng tỉnh Hoà Bình thì 100% dự án có biểu hiện sai phạm về thiết kế.

Vướng mắc trong đền bù giải phóng mặt bằng (GPMB) dẫn đến chậm tiến độ thi công cũng là một dạng lãng phí trầm trọng. Có thể nói 100% các dự án đều vướng chuyện này. Các dự án đường, cầu Bình Triệu 2 (TPHCM), gói thầu 1 QL3 qua tỉnh Thái Nguyên đã làm cho nhà thầu kiệt quệ; dự án đường vành đai 3 Hà Nội đội vốn đầu tư gấp 3 lần so với phê duyệt ban đầu dẫn đến chậm tiến độ hoàn thành từ 1 đến 3 năm đều do vướng việc GPMB.

Việc chậm, kéo dài tiến độ cũng làm nên thất thoát như: Dự án mở rộng Cty giấy Bãi Bằng chậm 4 năm; Dự án Bazan siêu mảnh (TCty Dầu khí VN) phát sinh tăng chi phí hơn 17 tỉ đồng; lọc dầu Dung Quất chậm tiến độ ít nhất 3 năm; các dự án xây dựng Nhà máy ximăng Tam Điệp, Hải Phòng chậm từ 2 - 3 năm; dự án cấp thoát nước TPHCM thi công kéo dài tới 6 năm (gấp 2 lần kế hoạch).

Trong giai đoạn "thực hiện đầu tư" còn có rất nhiều lý do để gây lãng phí, dẫn đến tham ô, tham nhũng ở các khâu thực hiện quy chế đấu thầu, ký kết hợp đồng, thực hiện thi công - nghiệm thu - thanh quyết toán v.v... Đó là chưa nói đến các hình thức trốn thuế, bảo hiểm công trình và những dạng lãng phí khác do thiếu trách nhiệm.

Sai từ gốc
Các chuyên gia kinh tế cho rằng: Lãng phí ở khâu quyết định đầu tư chiếm khoảng 60 -70% so với tổng số chi phí lãng phí, thất thoát. Đã có nhiều bài học cay đắng về việc quyết định đầu tư không hợp lý như hàng loạt các nhà máy đường, ximăng. Mới đây, Chính phủ đã phải ra quyết định dừng đầu tư một số dự án ở miền Trung, mà dự án Nhà máy sản xuất bột giấy Kon Tum là ví dụ. Rồi hàng loạt cảng cá không có tàu cập bến, hàng loạt chợ nhưng không có người họp. Hà Nội là địa phương điển hình việc xây chợ rồi để hoang, ví dụ chợ đầu mối Đền Lừ hơn 10 tỉ đồng, chợ đầu mối Xuân Đỉnh, chợ đầu mối Hải Bối xây dựng hơn 13 tỉ đồng, chợ xe máy Quảng An hơn 6 tỉ đồng...

Nhưng, nhìn cho thấu đáo, việc quyết định đầu tư không hợp lý lại xuất phát ở khâu quy hoạch. Theo Thanh tra Nhà nước, qua 14 dự án kiểm tra năm 2003 thì lãng phí do đầu tư không đúng quy hoạch là 2,14 tỉ đồng.

Lãng phí thất thoát trong đầu tư xây dựng ở VN đang là một thách thức nghiêm trọng. Muốn chống lãng phí trong đầu tư xây dựng để hạn chế thất thoát, tiêu cực, điều trước tiên cần có một thể chế hoàn chỉnh, một chiến lược toàn diện với ý thức tham gia của cộng đồng, mà Nhà nước vẫn phải giữ vai trò chủ đạo; và trong mỗi con người, kỷ cương, đạo đức, lợi ích quốc gia phải được đặt lên hàng đầu...

(báo Lao động, 16/11/04)

TGĐ BQL dự án Biển Đông (Bộ GTVT) Phan Đình Vinh:


Trước hết, cần quyết định đầu tư đúng
Theo tôi, để hạn chế lãng phí trong đầu tư xây dựng thì tất cả các thực thể tham gia dự án đó phải đủ mạnh, phải có năng lực thực sự hoạt động trong một thể chế nghiêm ngặt và tự giác. Trong xây dựng, khâu thiết kế là rất quan trọng, người thiết kế giỏi, có kinh nghiệm thì mới đưa ra được ý kiến tham mưu để có quyết định đầu tư đúng. Nhưng, quan trọng hơn vẫn là chủ đầu tư phải biết chọn đúng người thiết kế, chọn nhà thầu. Hiện tại, không phải chủ đầu tư nào cũng đủ năng lực. VN cũng chưa có trường lớp nào đào tạo người quản lý các dự án. Chủ đầu tư mạnh, nhưng nhà thầu yếu kém thì cũng khó có một công trình vừa tiết kiệm vừa hiệu quả được. Thêm nữa, sau chủ đầu tư thì đội ngũ tư vấn giám sát dự án là rất quan trọng. Lực lượng này không chỉ giám sát chất lượng công trình đơn thuần mà giám sát toàn bộ các khâu của dự án sao cho hiệu quả. Muốn phát huy được thì trước hết dự án đó phải được quyết định đầu tư đúng. Trinh Hà ghi

Tiến sĩ Trần Chủng - Cục trưởng Cục Giám định chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng):



Mấu chốt là phải đảm bảo chất lượng

Có thể nói mọi con đường của sự lãng phí trong đầu tư xây dựng đều quy tụ ở hai chữ chất lượng. Nếu quyết định đầu tư chưa phù hợp, nếu kéo dài thời gian đưa công trình vào sử dụng và nếu chất lượng công trình kém, làm giảm tuổi thọ của công trình - những điều đó chính là lãng phí, thất thoát. Sự lãng phí trong các khâu đầu tư, quy hoạch và thực hiện đầu tư còn tiềm ẩn trong các công trình chất lượng kém. Theo tôi, có 2 điều cần phải nhấn mạnh: Một là, những cá nhân, tập thể tham gia hành nghề xây dựng phải có đủ năng lực với loại cấp công trình. Hai là, chất lượng xây dựng đòi hỏi rất cao sự giám sát của xã hội về những hành vi vi phạm chất lượng đầu tư. Vì thế mà Luật Xây dựng đã quy định tất cả các dự án phải được công khai tên chủ đầu tư, đơn vị tư vấn, nhà thầu, người phụ trách, thời điểm hoàn thành v.v... Đáng tiếc là việc này, lâu nay chưa được thực hiện nghiêm túc.

T.T ghi
(báo Lao động 16/11/04)

Chính sách đầu tư được coi trọng và phát triển mạnh thế này mà giấc mơ để có được một cái thư viện sách "xịn" (bao gồm cả sách quốc tế) cho những người làm kỹ thuật như anh em mình vẫn chưa trở thành hiện thực nhỉ! Theo các bác thì khả năng mình có thể đầu tư xây dựng được những thư viện sách "xịn" không???

Về thư viện sách xây dựng bằng tiếng Anh

Tôi xin giới thiệu với cả nhà là ở Thư viện Đaih Học GTVT do có tài trợ của dự án WB nên có nhiều sách tiếng Anh khá mới về Xây dựng nói chung.Bạn nào làm luận án hay cần tham khảo gì đó có thể đến liên hệ Thư viện. Nhưng không dược mượn về nhà
Nếu ngại ngùng gì chuyện liên hệ thì gọi tôi trước 0913 555 194, tôi sẽ giới thiệu để ngồi đọc tại chỗ.

Nhân tiện mọi người cho hỏi là ở VN mình có thể làm được thẻ Credit card (chẳng hạn VISA card...) để mua sách từ nước ngoài qua mạng Internet được không?

Trả lời bác Thuật Về cái khoản tạo credicard thì các Ngân hàng ở Việt Nam có thể cung cấp được dịch vụ này để có thể mua sách, tài liệu ở nước ngoài. Nhưng bác biết đấy, dân ta (đặc biệt là dân thiết kế kết cấu) lo ăn còn chẳng đủ lấy tiền đấu mà mua sách xịn mỗi quyển một vài trăm USD. Chỉ dám dùng sách PHOTO mượn từ các Đại gia đi học ở nuước ngoài về hoặc các Sếp mua sách xịn về nhưng không có thời gian đọc thôi .
Kể ra một chút kinh phí ( chỉ 1/1000) các con số được gọi là thất thoát lãng phí trong đầu tư xây dựng cơ bản hoặc các bữa ăn, nhậu nhẹt được chuyển thành sách, tài liệu kỹ thuật cho các thư viện thì quý biết mấy .


Về thư viện thì Trường Đại học Bách khoa Hà Nội sắp khánh thành Thư viện điện tử lớn nhất Việt Nam. Công trình này do CDC thiết kế, hiện đang ở vào giai đoạn hoàn thiện.
Đây là ảnh phối cảnh công trình:

Nghị quyết QH: Lập lại trật tự, kỷ cương trong đầu tư XDCB

QH đã yêu cầu Chính phủ “chỉ đạo kiên quyết và áp dụng những giải pháp hữu hiệu để lập lại trật tự, kỷ cương trong đầu tư XDCB”, tập trung vào sáu vấn đề:
Một, qui định cụ thể qui trình, chế tài về thanh tra, kiểm tra, giám sát nguồn vốn đầu tư XDCB từ Nhà nước trong từng khâu của quá trình đầu tư; thực hiện công khai, minh bạch các qui định, các dự án, công trình từ chủ trương đầu tư, thẩm định, duyệt dự án, khảo sát, thiết kế, đấu thầu đến nghiệm thu, thanh quyết toán; công khai kết quả thanh kiểm tra và kết quả xử lý qua thanh kiểm tra.

Hai, có chế định đề cao trách nhiệm và xử lý trách nhiệm cá nhân trong từng khâu đầu tư, nhất là trách nhiệm của người quyết định dự án qui hoạch, dự án đầu tư; làm rõ sai phạm, qui rõ trách nhiệm và xử lý nghiêm minh, triệt để bằng biện pháp hành chính, hình sự và bồi hoàn thiệt hại vật chất; khắc phục tình trạng chỉ qui kết trách nhiệm, nhận thiếu sót, yếu kém tập thể, chung chung như thời gian qua; kiên quyết đưa ra khỏi bộ máy công quyền những cán bộ, công chức phẩm chất kém, thiếu tinh thần trách nhiệm, gây phiền hà, nhũng nhiễu, năng lực chuyên môn yếu trong quản lý XDCB.

Ba, rà soát điều chỉnh, bổ sung hoặc xây dựng mới các qui hoạch, kế hoạch đầu tư; xác định rõ và nâng cao trách nhiệm quản lý, điều hành của bộ trưởng đối với toàn ngành, của chủ đầu tư; có lộ trình cụ thể áp dụng mô hình và cơ chế để xóa bỏ tình trạng khép kín trong quản lý đầu tư XDCB.

Bốn, thực hiện tổng rà soát, đánh giá hệ thống các văn bản pháp luật về đầu tư XDCB hiện hành để kịp thời sửa đổi, bổ sung, ban hành mới, hình thành hệ thống pháp luật đồng bộ hơn, có tính pháp lý cao hơn.

Năm, trong năm 2005, Chính phủ tiếp tục có kế hoạch chỉ đạo kiểm tra, thanh tra các công trình, dự án có những biểu hiện tiêu cực được cử tri và công luận phản ánh nhiều.

Sáu, từ nay đến hết năm 2006, có kế hoạch cụ thể, biện pháp xử lý mạnh để giải quyết dứt điểm nợ đọng vốn XDCB, hằng năm báo cáo kết quả thực hiện với QH.

“QH yêu cầu các cơ quan tư pháp theo chức năng của mình có kế hoạch cụ thể, triển khai ráo riết nhiệm vụ, kịp thời ngăn chặn, phát hiện và xử lý nghiêm minh những tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật về đầu tư XDCB, không kể tổ chức đó là tổ chức nào, cá nhân đó là ai”- nghị quyết nhấn mạnh.

Trong khi đó, Ủy ban thường vụ QH, Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của QH, đoàn đại biểu QH được giao tiếp tục tổ chức giám sát chuyên sâu về đầu tư XDCB và giám sát việc thực hiện nghị quyết. Tương tự, hội đồng nhân dân các cấp tổ chức giám sát ở địa phương. QH kêu gọi Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức thành viên, hiệp hội nghề nghiệp, cơ quan báo chí phát hiện và kiến nghị xử lý kịp thời những tiêu cực, yếu kém trong đầu tư XDCB.

ĐÀ TRANG (báo Tuổi trẻ)

Sai phạm đến kinh ngạc ở SVĐ Mỹ Đình

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ về công trình sân vận động Mỹ Đình vừa công bố: 17/18 triệu USD giá trị thiết bị sử dụng của công trình đã bị thay đổi so với hợp đồng, 5,49 triệu USD giá trị thiết bị không rõ nguồn gốc. Tuy nhiên, không hiểu sao công trình này vẫn được nghiệm thu và đưa vào sử dụng.

Giao thầu hưởng chênh lệch hàng triệu USD
Sau khi trúng thầu, nhà thầu HISG đã ký hợp đồng (HĐ) với nhiều thầu phụ trong nước với đơn giá rất thấp để hưởng chênh lệch hàng triệu USD. Ví dụ, phần bê tông dầm móng ký với giá 55,78 USD/m3 để hưởng chênh lệch 32,8 USD/m3; cốt thép dầm móng ký với giá 408,1 USD/tấn, hưởng chênh lệch 125,01 USD/tấn. Thậm chí ở hạng mục dầm bêtông, ký giá thực hiện với nhà thầu phụ 55,78 USD/m3, hưởng chênh lệch 82,92 USD/m3 (chiếm 59,76% đơn giá đã ký với chủ đầu tư).
Không chỉ dừng lại ở đó, các nhà thầu phụ (như Công ty Xây dựng Bảo tàng Hồ Chí Minh, Tổng Công ty VINACONEX, Tổng Công ty Xây dựng Thăng Long và Tổng Công ty Xây dựng Sông Đà...) lại tiếp tục "làm trung gian" ký lại HĐ với các công ty thành viên để hưởng chênh lệch.

Điển hình như Tổng Công ty VINACONEX đã giao lại cho các công ty thành viên: Vimeco, Vinaconex 1, Vinaconex 7, Vinaconex 5, Nhà máy bê tông và xây dựng Xuân Mai… Kết quả kiểm tra tại các đơn vị thực hiện cho thấy thi công thiếu khối lượng trị giá: 130,814 triệu đồng. Riêng Tổng Công ty Xây dựng Thăng Long thi công thiếu khối lượng trị giá: 58,302 triệu đồng.

Về vấn đề tỷ lệ hao hụt thép của hạng mục thân và móng SVĐ của các nhà thầu phụ (VINACONEX, Tổng Công ty Thăng Long, Tổng Công ty Xây dựng Sông Đà) là 8,51%. Số hao hụt lớn hơn so với định mức theo TCVN là 6,51%. Vậy mà công trình vẫn được nghiệm thu, bàn giao và đưa vào sử dụng.
94% thiết bị sử dụng không đúng với hợp đồng
Theo HĐ ký kết với chủ đầu tư tại điểm 8.1.4 thì: Các hệ thống thiết bị cung cấp được yêu cầu phải có nguồn gốc châu Âu hoặc Mỹ (kể cả vật tư thiết bị đưa vào xây lắp). Nhà thầu có thể đưa ra phương án 2, thiết bị được sản xuất từ một nước thứ hai nhưng phải có khẳng định và chứng minh được là chất lượng tương đương. Chứng minh này bao gồm: lịch sử kinh nghiệm sản xuất trên 5 - 10 năm đã sản xuất loại thiết bị đó; địa chỉ khách hàng đã được cung cấp các thiết bị và xác nhận của khách hàng về chất lượng hàng hóa được cung cấp.
Điểm 8.1.5 của HĐ nêu: “Các thiết bị phải được sản xuất sau 2 năm và chỉ rõ nguồn gốc nơi sản xuất”. Những yêu cầu này đều được nhà thầu HISG chấp thuận.
Hợp đồng là vậy, nhưng nhà thầu HISG không thực hiện đúng như biên bản thỏa thuận. Qua kiểm tra, giá trị thiết bị đưa vào sử dụng đã thay đổi so với HĐ chiếm tới 17/18 triệu USD tổng giá trị thiết bị. Và không hiểu vì lý do gì những thay đổi này đều đã được UBTDTT phê duyệt?
Lý do xin thay đổi thiết bị là: không kịp thời gian, thiết bị không còn sản xuất, không tìm thấy thiết bị đó trên thị trường, thiết bị chỉ sản xuất tại một nước. Thậm chí ngay cả chưa xác định được việc thay đổi đó có ảnh hưởng đến chất lượng và giá cả HĐ như thế nào, ví dụ như: hệ thống điều hòa trung tâm, xe ô tô cứu thương…
Nghiêm trọng hơn là về chất lượng thiết bị sử dụng tại SVĐ: 5,495 triệu USD giá trị thiết bị không rõ nguồn gốc (chiếm 30,49% tổng giá trị gói thầu thiết bị); thiết bị có nguồn gốc từ Trung Quốc có giá trị 793.838USD (chiếm 4,4%); của một số nước châu Á khác (Malaysia, Đài Loan, Nhật Bản, Thái Lan) chiếm 675.272USD. Thiết bị thiếu so với HĐ là 344.000USD. Chỉ riêng việc cung cấp xe cứu thương, nhà thầu HISG đã tự ý thay từ xe Toyota sản xuất ở nước ngoài, bằng xe sản xuất trong nước chênh lệch tới 30.870USD.
Các thiết bị mà nhà thầu HISG đề nghị xin thay đổi (đã được chủ đầu tư đồng ý hoặc không đồng ý) thì phần lớn đều không ghi tên nước xuất xứ trên nhãn. Từ vấn đề này có thể đặt trách nhiệm của Tư vấn giám sát CONINCON (Công ty Tư vấn công nghệ thiết bị và Kiểm định xây dựng - Bộ Xây dựng) và Công ty Kiểm định chất lượng Việt Nam (VINACONTROL) trong việc để xảy ra sai phạm khi vẫn hưởng lương trúng thầu giám sát trị giá 15,095 tỷ đồng (?).
Chưa dừng lại ở đó, hệ thống điều hòa không khí của SVĐ cũng được thay đổi từ hồ sơ dự thầu là hãng Carrier (Mỹ), HĐ 38 là YORK hoặc RC, thực lắp đặt là RC; máy nén trục Vit (tốt hơn) sang trục PISTON; làm mát bằng nước tốt hơn sang làm mát bằng gió. Điều đáng nói hơn là hệ thống này có giá trị theo HĐ là 2,460 triệu USD (37,884 tỷ đồng), nhưng theo bộ hồ sơ nhập khẩu thiết bị điều hòa chỉ có 9,116 tỷ đồng. Câu hỏi đặt ra số tiền chênh lệch 28,6 tỷ đồng đã “chạy” vào túi những ai?
Kiến nghị của cơ quan Thanh tra
Theo Thanh tra, giá trị thực của công trình thấp hơn nhiều so với giá trị trúng thầu. Do vậy Thanh tra kiến nghị: giảm trừ thanh quyết toán giữa chủ đầu tư với các nhà thầu số tiền: 1,171 tỷ đồng; kiểm định thiết bị không ghi nguồn gốc xuất xứ trên thiết bị có giá trị 5,495 triệu USD; yêu cầu nhà thầu phải xuất trình các tài liệu liên quan ngoài các tài liệu đã ghi trong HĐ để chứng minh xuất xứ thiết bị.
Đối với những thiết bị nhà thầu không chứng minh được xuất xứ phải được thay bằng loại đúng như xuất xứ đã ghi trong HĐ... Những thay đổi thiết bị đảm bảo chất lượng và tính năng kỹ thuật tương đương phải được điều chỉnh giá khi thanh toán. Những thiết bị phải thay đổi do yêu cầu của các cơ quan chuyên môn Việt Nam thuộc phạm vi của HĐ do vậy không điều chỉnh giá; kiểm định lại chất lượng một số cấu kiện thép được lắp đặt với khối lượng 523 tấn thép không rõ nguồn gốc. Yêu cầu các nhà thầu sửa chữa thay thế những thiết bị không đúng thiết kế, hỏng và chưa phát huy hết tính năng.
Đối với các sai phạm của tư vấn giám sát và cơ quan thẩm định, các đơn vị tham gia thi công có dấu hiệu thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Sau khi thẩm định tùy theo mức độ thiệt hại ảnh hưởng tới chất lượng công trình sẽ xem xét trách nhiệm bồi hoàn vật chất và truy cứu trách nhiệm hình sự.
Theo Vietnamnet
http://www5.tintucvietnam.com/Sukien/2004/12/82796.ttvn